Tilburg

In nomine domini amen in den [***] ǁ [***]

joncker Robbrecht van Malssen here tot Tilborch ende Goerle ende mijnre [huysvrouwe] Margriete dochter wylen joncker ǁ Jans van Haestricht here tot Tilborch ende Goerle saliger ghedachten aenmerckende dat God ǁ ende syn heylichen ghedient en gheeert [wesen] alsoe heeft joncker Robbrecht voerscreven ǁ als voer inghestelt ge[***]sert ende ghepreveligeert in syn heerlicheyt van Tilborch ende Goerle ǁ een ghilde vanden [edelen] voetboghe [ter ere vanden ridder ende martelaer] Sint Jorys die ǁ men heyten sal scuttery vanden voetboghe op sekere [penen] articulen ende previlegien hiernae ǁ volghende begherende ende niettemin ghebiedende ende willende dat men alle dese punten hiernae ǁ ghescreven onderhouden sal ende elk punt bysonder opte verboren een pont was te gheven totten ǁ dienst die men jaerlyxs doen sal voer [***] op ten altaer van Sint Jorys in de kercke [van] ǁ [***] ende twee stuvers [***] te geven den dekens die man [***] sal nae ǁ ende inder manieren hiernae ghescreven tensy dat yemant vanden ghesellen broecachtich bevonden ǁ werden goet ende merkelyck besceven hiervan [***]

[***] previligieert gheeft ende ver[leent] myn here van Tilborch ende Goerle [***] ǁ broeders

en scutters nu ter tyt syn oft naemaels wesen sullen dat sy [***] koren ende broken ghes[***] ǁ op die vyf vergader daghen [***]

Item hier en wordt ghe [***] ǁ ende die vergaderdaghen [***] ǁ [***] dobbelen ǁ den here af te nemen

Item [verleent myn here van Tilborch] voerscreven  alle den scutteren nu syn ende naemaels wesende ǁ dat oft [***] ende soe wanneer yemant ghebreck [***] ǁ [***] waer oock oft die here te verre te ǁ halen waer soe moghen scutters yemant den arresteren ende den here dyen leveren al soe verre yemant ǁ  dat begheert behelteliken den here syn recht

Item gheeft ende verleent myn here van Tilborch allen ende enen yegheliken het sy van buyten ofte ǁ van binnen Soe waer sy gheseten syn vry vast gheley te comen ende te keren te gaen ende ǁ te staen binnen synder heerlicheyt van Tilborch ende Goerle nae horen eyghenen wille op die voer ǁ screven vyf vergader daghen Te weten den omganck dach twee daghen des heylichs ǁ sacraments dach enen dach den versworen maendach enen dach den schietdach twee da ǁ ghen Sint Jorysdach enen behelteliken den here altyt syn recht Ende dit moet altyt aen ǁ ghesocht syn den hoeftman metten coninck ende dekens

Item verlee[nt] myn here van Tilborch ende gheeft  allen scutters [nu synde] ende [naem]aels w[esende] ǁ ofte de ghesworen van Tilborch ende Goerle enighe gheboden deden doen inder kercken ǁ van Tilborch ende Goerle op enighe vanden voerscreven vyf vergaderdaghen dat die scutters ǁ van dyen gheboden onghehouden sullen wesen Ende oft sake [w]aer dat die ghesworen da[er] ǁ hen meyen uuytgeven optie vergaderdaghen voers[creven] Soe sullen die ghesellen des ǁ anderen daechs daer nae onbecalengiert van [yman]den moghen meyen beheltelyc die ǁ der naebueren

Item is gheordinert dat men alle jaer sal kiesen twee notabilen ende vanden wysten ghesellen ǁ [daer] een altyt af sal connen lesen ende scriven soo verre als men die bev[yn]den can ende die sal ǁ [dan] heten dekens vander gulden Ende  die welcke alle dese ordinancie sullen doen onderhou ǁ wen op hoer eeden Ende oft sy des [niet en doen] ende wouden  met yemanden simileren dat sal altyt ǁ staen ter correctien vanden here van Tilborch Coninck ende hoeftman Ende die sal men kiesen ǁ altyt des anderen daechs als men ghescoten heeft Ende sullen hon alle vergaderdaghen dese ce ǁ dule eens te lesen om een yegelyck hon daer nae te houden uuytghenomen den om(me)ganck ǁ ende des heylighen sacramentsdach

Item opten versworen maendach sullen deckens sculdich syn te doen bereyden enen goeden mael ǁ tyt nae honnen goetduncken ende sullen doen singhen byden persoen oft sinen  [ca]ppellaen hoe  hon ǁ dat ghelieven sal Een misse van requiem voer alle brueders die inder gulden ghestorven syn ǁ ende dan sal elck ghesel [moeten] offeren enen silveren penninck Ende dat sal des priesters loen ǁ wesen Ende daer sullen sculdich syn dekens te staen byden outaer om den offer te ont ǁ vanghen Ende ofte daer yemond in ghebrekelyck waer die sal verboren als voerscreven staet ǁ Ende dan sal men ordineren ten twe iaren wat cleder dat men sal te Paesschen dr[aeghen]

Item op Sint Jorys dach dan sullen [de]kens doen bereyden enen tameliken maeltyt ende alsoe ǁ doen singhen een s[tatelike singhende misse] van Sinte Jorys m[et die]nders Ende dan sullen allen ǁ die ghesellen comen [ter kercke ende offeren als verclaert is] opten versworen maendach ǁ Ende een yeghelyck sal dan sinen maeltyt betalen opte verboren als voer

Item opten heylighen [sacraments]dach dan soe [sullen] sculdich syn te comen inder hoechmissen ǁ tameliken ende eerlycken [sonder clappen] te gaen voer dat heylighe sacrament ende [comen met cle] ǁ der silver daer op boghe ende tuych als enen scutter toebehoe(rt)

Item alsmen den papegaey schieten sal dan sullen die deckens des sondaechs te voren besteden ǁ enen eerlycken maeltyt met ghebraet ende dat sullen sy den gh[eme]ynen ghesellen [condi] ǁ ghen Ende sullen des sondaechs daer nae teweten opten schietda[ch] [comen] tot een[der ure ten] ǁ minsten inder herberghen om dan voert te gaen [pa]er en paer te[r plaetsen] daer men als dan ǁ den voghel minlyck schieten sal Ende die dekens [sullen] als dan goede ghereescap ghemaect heb ǁ ben om daer niet langhe te beyden Ende daer en sal nyemant schieten die heer van Tilborch ǁ die coninck ende hoeftman en hebben [ierst] gheschoten Ende dan sal een yeghelyck schieten ǁ nae den vogel ses schoten niet mer mermael naer hy sy ionck oft ou[t] op te verboren ter ghe ǁ sellen behoef vyf stuvers Ende als den volghel af is dan sal men den coninck ghelyck byeden ǁ ere ende [reverencie] te doene ende te bewisene [ende die] dekens sullen hem da[t] [j]uwel aenhanghen ǁ met  [reverencie] ende d gaen dan paer en paer totter herberghen waert daer dan die mael ǁ tyt bereydt is

Item des anderen daechs sullen die ghesellen weder om comen ter voerscreven herberghen by ǁ een minlyck te eten ende te drincken Ende dan sullen die ghesellen hoer rekeninghe hoe[ren] ǁ vanden ontfanck ende uuytgheven vanden ouden [de]kens [En]de dan salmen [twee nyeuwen] ǁ dekens kiesen

Item op alle dese voers.  vergaderdachen sal elck ghesel sculdich syn te comen met sinen ǁ tabbaert son met silver sonder yet daer over te hebben ten waer dat uuyt weder waer ende ǁ met sinen boghe ende pylen bysonder op ommeganck daghen

Item is voert gheoerdineert dat elck scutter sal doen maken tot allen twee jaren enen nyewen ǁ tabbaert ghelyck als dat opten versworen maendach ghesloten sal worden Ende op elken ǁ mouwe eenen half loot silvers sonder die ghesellen die boven hoer LX iaren syn die sullen ǁ ghestaen met enen kovel vanden selven laken ofte koloer met silveren boghen opten kovel ǁ Ende dese tabbaerden en kovel metten silver sal men sculdich syn te hebben des Paes ǁ daechs daernae op te verboren vyf stuvers ter ghesellen behoef Soe dick ende soe me ǁ nichwerf als die dekens hon calengieren sullen

Item voert sal elck [g]uldebrueder sculdich syn te hebben enen redeliken voetboghe het ǁ sy houten

oft stalen met enen goeden tuych oft ghewynt ende met een dosyn ghescuts half bouten ende ǁ half pylen

Item die coninck is oft [w]esen sal die sal sculdich syn goede borghen te stellen vanden juweel ǁ in han[d]en vanden dekens

Item soe wie uuyt[gae]n wil die sal moghen u[uyt]gaen op alle die vergaderdaghen voer ghe ǁ no[emt] Ende sal gheven voer syn uuytgaen ghelt VI stuvers eens ende daer toe den commer helpen ǁ ghelden v[an]den ghehelen jaer die daer ghemaect is of sal worden

Item oft yemant op enighe vergaderdaghen yemant anders inleyde oft inbracht ende dyen ǁ langher hielt sitten, dan drie oft viermael te drincken dy en sal men rekenen als die ghe ǁ meyn ghesellen Ende dyen da[n] ingebracht heeft die sal voer hem betalen ǁ

Item op alle vergaderdaghen sullen die dekens hoere cos[t ] [vry] hebben

Item men en sal nyemant in nemen ten s[y] op vergaderdaghen ende daer nyemanden toe dwyn ǁ ghen mer die in comen sal die sal den [coninck] hoeftman ende dekens daer om bidden ende ǁ als men in[neemt] dat sal ghes[chieden in presen]cien vanden coninck hoeftman  ende dekens ende ǁ [***] oft XII vander] ghesellen [ende die men dan in]neemt sal gheloven opten boghe den ǁ [ridder sint Jorys] ende den boghen [***] [gout] ende ghetrou te syn Ende alle punten ende articulen ǁ te  onderhouden die in deser ordinancien [ghevordert] syn Ende oft yemant vanden ghesellen ǁ het sy een [t]wee drie hon [onderwonden] yemant daer toe te brenghen ende namen aen ǁ sonder consent als boven ende sonder begherte vanden gheselscap dat die aenneminghe van ǁ gheenre werden syn ende sal Ende die ghesellen [doe]n aen broken den peen als voer ende ǁ elc voer syn b[e]hoeft       Item soe wye yers[t] aen ghenomen  sal worden byden coninck hoeft[man] ǁ dekens etcetera die sal sculdich syn te gheven een pont was

Item oft yemant vanden ghesellen van huener doet quame die sal loven Sint Jorys Sinen ǁ boghe oft sinen tabbaert metten silver ofte enen hoerns gulden daer voer

Item oft yemant vanden ghesellen storff Soe sal die naeste ghebuer vanden ghesellen con ǁ dighen der scutters knecht ende die sal dan o[mga]en tot alle guldebruerders ende bidden ǁ hon te lyke Ende dan sal elck ghildebrueder sculdich syn te comen ter missen oft ten offer ǁ ofte seynden sy offerhande met enen notabilen persoen die in syn plaetse comen sal

Item oft sake waer dat die ghesellen ghemeynlyck ghebeden worden op bruiloften ofte yers ǁ te misse soe salmen daer ghelyck gaen Ende elck sal sculdich wesen in die yerste misse te ǁ offeren vyf oude butkens alsmen dat plach te doen Ende in brulloften salmen gheven ǁ vier oude butkens Ende alsoe langhe alsmen offeren sal oft gheven soe sullen die dekens ǁ daer by bliven staen voer dat sy allen geoffert oft ghegeven  sullen hebben Ende soe ǁ wie niet en gave die butkens voers. sal broken als boven Ende soe wat priester oft bru ǁ degom den scutters aldus bidt die sal hon sculdich wesen nae datten maeltijt ghedaen is ǁ te gheven een ton biers die sy ghemeynlyck verdrincken sullen daer hon ghelieft 

Item oft sake waer dat yemant stont ten quaden name ende quader famen Ende die oock ǁ onwillich ende onghehoersamich waren den dekens die sal men uuytsetten sonder honnen ǁ cost ende nummermeer int gheselscap te comen

Item inghelycx allen Sinte Peters mannen oft poerters het sy te loven oft te Bruesel die ǁ mach men altyt uuyt setten sonder hen schaden want sy hier nyet te recht en staen

Item dat gheboerden dat yemant vanden [ghesellen den voghel drie] mael af schoot ende ǁ [hem pretendeerden] oft [vermeed recht te hebben totten juweel] Soe is gheoerdineert dat men ǁ dyen keyser vryhouden sal soe langhe als hy leeft met hem ander van cost ende elcken maeltyt een ǁ menghelen wyns op alle vergaderdaghen Ende voert juweel sal men hem doen maken eenen ǁ cleynheyt weert wesende XXX stuvers Ende dat en sal hy ten toecomenden tyden niet moghen ǁ vercopen mer altyt draghen ter eren Sint Jorys ende der gulden Ende nae syn doot salt hy [weer] ǁ om laten der gulden van Sint Jorys ende daermed[e] sal hy onghehouden wesen van synder ǁ dootschout

Item soe wie coninck is die sal dat jaer uuyt syn [v]an [a]llen costen met [hem] ander ende en sal niet ǁ dorven scencken ten [d]ede syn oirbaerheyt mer des anderen [d]aechs als [m]en ghescoten heeft ǁ dan soe sal die coninck den ghesellen [scencken] een ton biers Item soe wat twiste dat ǁ ghevelt tusschen die ghesellen [het] sy buyten v[ergade]rdaghen oft op vergaderdaghen ǁ uuytghescheyden d [o]otslaghen oft merckelike [***] dat sullen die ghesellen gheloeft ǁ syn sonder partyen oft [v]rienden ende onderwynden ǁ

Item want myn here van Tilborch ende Goerle den scutters alsoe vele vryheyden verleent ǁ heeft als voers. staet [Soe] wilt [die he]re voers. ende begh[eert] dat een yeghelyck dat ǁ een yeghelyck schutter [***] hem bystant [d]oen sal in synre noot ende al op des heren ǁ cost voers. waer ende wye ende hoe vele als hem ghelieven sal in moghelicken saken daert ǁ mynen here ghelieven sal 

Item is gheoerdineert dat men ter doelen schieten sal alle sondaghe ende altyt te beginnen ǁ des [a]n[der]en dae[ch]s nae den heylighen pinxtdach Ende voert alle sondaghe te schieten ǁ tot sondach nae Bamisse toe Ende op dyen lesten sondach sullen sculdich syn allen die ǁ ghesellen te [c]omen ter doelen ende daer te schieten om den wyn als dat in anderen scutte ǁ ryen ghewoenlyck is

Item men sal maken allen sondaghen voers. een lot van X ghesellen Ende elc lot sal verwachten ǁ sy cavel ende loten tot dat om is Ende als alle holen ende loten om syn Soe salmen ǁ weder om dat yerste lot beghinnen totten lesten dach toe Ende soe wye niet en schiet ǁ alst syn lot is die sal betalen voer die ghesellen int ghelach 3 stuver da[e]r die ghe ǁ sellen vergaderen sullen

Item soe wie inden bogaert oft op die doelen enighe dorper woerden spreket ofte on ǁ [min]ne maecte die sal staen ter correctien coninck van den coninck hoeftman ende dekens met ǁ ten ghemeynen ghesellen Item soe wie syn lot verliest die sal ghelden 3 stuver ǁ tsamen te drincken

Item oft yemant van buyten woude comen schieten om den wyn Soe sullen die ghemey[n] ǁ ghesellen ghehouden syn den ghenen die van onsen ghesellen schieten sal te baten ǁ t te bre[ng]hen een ghelt wyne mer niet meer ende dat sullen die dekens uuytreyc ǁ ken

Item oft sake waer dat yemant vanden ghesellen rebel viel ende contrary dede ǁ deser cedulen ende woude hem weygheren te doen dat hem die coninck hoeft ǁ man dekens ende ghemey[nen] ghesellen [***] ofte corrigeerden] soe salmen deyeen ǁ overleveren den ouden scutten van den Bosch

Item men sal houden enen knecht die altyt den scutters dienen ende gehoersam we ǁ sen sal Ende altyt die ghemeyn gheselle te vergaderen soe wanneert den de ǁ kens ghelieven sal Ende comen  daer toe alle sondaghe optie doelen ende brenghen ǁ die witten mede daer men nae schieten sal ende wysen op bryen eynden ghe ǁ lyck die scutters knechten dat ghewoenlyc syn te doen Ende voer syn witten sal ǁ hy hebben een can biers ende die sal m[en] [***] Item men sal den knecht cleden ǁ metter selver cledinghen oft coloer ghelyck die scutters draghen sullen uuytghe ǁ nomen dat silver Ende altyt vry syn van ghelach

Item myn here van Tilborch ende Goerle heeft gheloeft datmen binnen synder heer ǁ lycheyt van Tilborch ende Goerle gheen ander scutterye be[y]den voetboghe op ǁ stellen en sal jonck oft out dan allene dese scutterye