Akten betreffende de fundatie enz. van een Maria en Catharina altaar in de kerk van Westilborch door Arnoldus, gezegd Bertolt Back. 24 mei 1484
24 mei 1484
Regionaal Archief Tilburg, toegangsnummer 1428, Charterverzameling Tilburg (en Goirle, Berkel-Enschot en Udenhout), inv.nr. 171
[1428_0171_001]
Universis et singulis ecclesiarum prelatis ac quarumcumque curiarum officialibus, vicariis et collectoribus aliisque christifidelibus quibuscumque ad quem seu ad quos ǁ presentes littere pervenerint et presertim quibuscumque pactionariis redditiumque debitoribus, colonis et trecensariis eorundem redditium altaris beate Marie Virginis et Catherine martyris fundati et dotati per ǁ quondam Arnoldum dictum Bertolt Back siti in ecclesia parrochiali ville seu loci de Westilborch Leodiensis diocesis, quod dudum quondam dominus Marcelius Back ac post eum dominus Henricus de Beeck ac proponenti dominus ǁ Florencius Ghiselberti ex presentacione honorabilis viri Bertoldi Back ac sui genitoris armigerorum dicte diocesis successive obtinuerunt omnibusque aliis et singulis quorum interest vel intererit quosque ǁ infrascriptum tangit negocium seu tangere poterit quodlibet in futurum quibuscumque nominibus censiantur aut quacumque prefulgeant dignitate communiter vel divisini Ghiselbertus Bye, ǁ arcium magister ac in legibus baccallarius, decanus ecclesie sancti Johannis evangeliste opidi Busciducensis Leodiensis diocesis, commissarius et executor unicus ad infrascripta per felicis recordacionis ǁ quondam dominum Eugenium[1] papam quartum sanctamque sedem apostolicam sub titulo dicti nostri decanatus nostro proprio nomine minime expresso constitutus et deputatus salutem in Domino et nostris huiusmodi ǁ ymmoverius apostolicis formiter obedire mandatis litteras prefati quondam domini Eugenii pape quarti eius vera bulla plumbea in cordula canapis more Romane curie impedente bullatas, sanas ǁ et integras, non viciatas, non cancellatas neque in aliqua earum parte suspectas, sed omni prorsus vicio et suspicione carentes nobis per prefatum Bertoldum Back, armigerum, suo et suorum ǁ heredum et successorum nominibus presentatas nos cum ea qua decuit reverentia noveritis recepisse huiusmodi sub tenore: ‘Eugenius episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio decano ecclesie sancti ǁ Johannis evangeliste de Buscoducis Leodiensis diocesis salutem et apostolicam benedictionem. Piis fidelium votis illis presertim per que divinus cultus protenditur et animarum saluti consulitur ǁ libenter annuimus eisque quantum cum Deo possumus favorem apostolicum impartimur exhibita siquidem nobis nuper pro parte dilecti filii Johannis Back, laici Leodiensis diocesis, peticio continebat ǁ quod dudum quondam Arnoldus dictus Bertolt Back, laicus, unus ex eius progenitoribus, de anime eius salute r[e]cogitans et in celestibus thesaurisare cupiens, ad Dei laudem et gloriam ac ǁ pro divini cultus incremento quoddam altare in parrochiali ecclesia ville sive loci de Westtilborch dicte diocesis in honorem et sub vocabulo gloriosissime Dei genitricis Virginis Marie ǁ ac sancte Catherine de propriis bonis fundavit et instituit ac certis redditibus, proventibus et bonis pro presbytero, missas et alia divina officia ibidem perpetuo celebraturo sub certis condi- ǁ cionibus, modis et formis dotavit ac successive ipsius Arnoldi heredes sive successores dicti altaras patroni et in pacifica possessione vel quasi iuris presentandi personam idoneam ad dictum ǁ altare, illius vacacionis occuriente tempore, fuerunt prout dictus Johannes existit de presenti. Cum autem sicut eadem peticio subiungebat prefatus Johannes singularis devocionis quam ad ǁ sanctas Mariam Virginem et Catherinam predictas gerit causa et ut securias apostolici ministerii amminiculo iure patronatus huiusmodi potiri possit dotem ipsam in tercia parte ǁ augmentare proponit, si potiori pro tutela, premissum ius patronatus sibi pro se suisque successoribus et heredibus perpetuo reservetur pro parte dicti Johannis nobis sint humiliter suppli- ǁ catum ut super hiis sibi eiusque statui oportune providere de benignitate apostolica dignaremur, nos itaque qui tam pium ipsius Johannis propositum in Domino multipliciter commendantes huiusmodi ǁ supplicatoribus inclinati discrecioni tue per apostolica scripta mandamus quatinus super premissis omnibus et singulis eorumque circumstanciis universis auctoritate nostra te diligenter informes ǁ et si per informacionem huiusmodi tibi de premissis legitime constiterit prefato Johanni dotem ipsam in premissa parte ut prefertur augmentandi eadem auctoritate licenciam concedas et etiam ǁ facultatem. Et insuper Johanni et eius successoribus et heredibus predictis si et postquam dictus Johannes prefatam dotem in premissa parte ut prefertur augmentaverit ius patronatus ǁ et presentandi personam idoneam huiusmodi ad dictum altare, quociens illud ex quavis causa vacare contingerit, eadem auctoritate perpetuo reserves iure tamen dicte ecclesie et cuiuscumque alterius in omnibus ǁ semper salvo non obstantibus constitutionibus et ordinancionibus apostolicis ceterisque contrariis quibuscumque. Datum Florencie anno incarnacionis Dominice millesimo quadringentesimo quadragesimo primo ǁ idus ianuarii pontificatus nostri anno undecimo’. Post quare quidem litterarum apostolicarum presentacionem et recepcionem nobis et per nos ut premittitur factas supradicti Bertoldus Back patronus ǁ atque dominus Florencius Ghiselberti, rector altaris beatarum Marie Virginis et Catherine, siti in ecclesia parrochiali ville de Westtilborch Leodiensis diocesis, per quondam Arnoldum dictum Bertolt Back et ǁ quondam Johannem Back, armigeros dicte diocesis, ut in pretactis apostolicis litteris narratur fundati et dotati produxerunt coram nobis Ghiselberto decano, commissario et executore antedicto ad videlicet ǁ informandum animum nostrum de et super narratis et contentis in pretactis eiusdem quondam domini Eugenii pape quarti litteris apostolicis, quoddam publicum instrumentum per discretum virum magistrum Godefridum ǁ Hels, publicum imperiali auctoritate et curie Leodiensis notarium iuratum, vigore litterarum commissorialium venerabilis et egregii viri domini officialis Leodiensis iudicis ordinarii cum insercione cuiusdem prothocolli dudum ǁ de et super solemni et legitima presentacione litterarum apostolicarum pretactarum quondam domino et magistro Petro Crom, nostro in decanatu dicte ecclesie predecessori ac eiusdem ecclesie sancti Johannis protunc decano eius proprio ǁ nomine minime expresso per prefatum quondam Johannem Back prelibati Bertoldi genitorem coram notario publico et certis testibus ut infra describitur facta ut prima facie apparebat confectum signatum ǁ et subscriptum necnon et idipsum prothocollum manu propria ut apparuit quondam domini Johannis Gruyter publica dicta auctoritate et pretacte curie Leodiensis notarii iurati ut dicebatur scriptum et signo suo ǁ ad verbum insertum est ac presentibus eciam inseri fecimus debite et legaliter collacionatum quibusquidem instrumento publico et eius prothocollo supradictis sic ut premittitur coram nobis exhibitis ac productis ǁ memoratus dominus Florencius, pretacti altaris rector, in presencia et de consensu prefati Bertoldi Back sui collatoris seu patroni de et super manu ac signo minuto tam prelibati quondam domini Johannis Gruyter qui eciam ǁ super consilieribus manu, signo et subscripcione eiusdem magistri Godefridi Hels notariorum predictorum ac legalitate eorundem certos fidedignos testes coram nobis produxit ac eisdem testibus per nos desuper diligenter ǁ auditis et examinatis tandem per diligentem examinationem huiusmodi reperimus pretactum prothocollum manu propria predicti quondam domini Johannis Gruyter, notarii, fuisse et esse scriptum ac signo suo minuto debite ǁ signatum ac consequenter idipsum prothocollum per prelibatui magistrum Godefridum notarium auctoritate memorati domini officialis Leodiensis in publicam formam pretactam ad peticionem dicti domini Florencii, rectoris, fuisse et esse ǁ redactum quidque ad eundem quondam dominum Johannem notarium tempore sue vite atque ad prelibatum magistrum Godefridum, notarios predictos, tamquam ad viros probos publicos et legales notarios necnon ad personas autenticas ǁ communis habebatur et adhuc habetur recursus, quibus sic recognitis coram nobis et affirmatis ex visitacione prelibati prothocolli ut contentorum in eodem similiter comperimus pretactas litteras ǁ apostolicas antefato quondam magistro Petro Crom, decano, predecessori nostro, per sepedictum quondam Johannem Back, genitorem eiusdem Bertoldi, coram predicto quondam domino Johanne Gruyter tamquam notario publico ǁ in quondam dominorum Ghiselberti Back et Philippi van den Encele, canonicorum memorate ecclesie sancti Johannis in Buscoducis, tamquam testium fidedignorum ad hec vocatorum et rogatorum presencia ǁ fuisse et esse presentatas et exhibitas quoque ex tunc prefatus quondam magister Petrus, decanus, ex diligenti informacione et deposicione quorundam fidedignorum testium coram eo predictorum et per ǁ eum examinatorum, de quibus in pretacto prothocollo narratur et mencionatur comperiens quod idem quondam Armoldus dictus Bertolt Back idipsum altare beatarum Marie et Catherine predictarum ǁ in salutem anime sue iuxta narrata er contenta tam in litteris apostolicis quam prothocollo pretactis ad onera et redditus in eisdem litteris et prothocollo descripta et descriptos dotaverat, instituerat et ǁ fundaverat atque eciam deinde memoratus quondam Johannes Back, pater Bertoldi Back, supradictus sub reservatione perpetua iuris patronatus dicti altaris pro se et successoribus ac heredibus ǁ suis fructus seu dotem eiusdem altaris ad terciam partem prout in pretactis apostolicis litteris proposuerat coram memorato magistro Petro Crom, decano, sub onere unius misse septiannalis iuxta ǁ tenorem sepedicti prothocolli augmentavit et augmentare convenit atque exinde antefatus quondam magister Petrus, decanus, de contentis et narratis in litteris apostolicis sepedictis atque illorum ǁ circumstanciis universis iuxta contenta in pretacto prothocollo ut apparuit plene informatus constitoque eidem de assertis litteris in eisdem, idem quondam magister Petrus, decanus, antefato quondam ǁ Johanni Back ad videlicet dotem pretactam modo premisso augmentandi auctoritate apostolica eidem domino Petro, decano, in ea parte commissa licenciam concessit pariter et facultatem ius patronatus ǁ et presentandi personam idoneam ad altare beatarum Marie Virginis et Catherine predictarum supradictum quociens illud ex quavis causa deinceps vacare contingerit antefato Johanni Back ǁ eiusque successoribus atque heredibus eadem apostolica auctoritate perpetuo reservando processus apostolicos de stilo pretacte Romane curie in forma solita et consueta super litteris apostolicis antedictis ac ǁ iuxta formam et tenorem earundem decernendo prout et quemadmodum idem quondam magister Petrus, decanus, iuxta tenorem sepedicti prothocolli reservavit atque decrevit. Et quoniam Bertoldo ǁ ac domino Florencio prelibatis reserentibus accepimus super decreto dicti processus iuxta tenorem prothocolli antefati nondum fuerunt aut sunt processus apostolici in forma publica ac secundum consuetudinem et stilum ǁ eiusdem Romane curie solita et consueta per prefatum quondam dominum Johannem Gruyter, notarium morte prenominatum, preterque premissum est extensi, confecti seu expediti ipidemque Bertoldus suorum progenitorum ǁ prescriptorum heres et successor in iure suo patronatus ac potestate presentandi ad altare beatis Marie et Catherine pretactum ac possessione illorum existens futura pericula que sibi ac successoribus suis ǁ et heredibus per ablacionem seu perdicionem aut annichillacionem pretacti prothocolli evenire aut occurrere possent evitare ac illis obviare desiderans, nobis Ghiselberto, decano, commissario et ǁ executori prescripto unacum eodem domino Florencio, rectore dicti altaris, suo et successorum suorum dicti altaris pro tempore rectorum nominibus eis et suis hincinde successoribus in et super premissis per nos ǁ de remedio pro quociensque futuro tempore provideri oportuno aliosque ad ultoriorem earundem apostolicarum litterarum execucionem et illarum purificationem et subsistenciam iuxta traditam seu directam in eisdem a ǁ sancta sede apostolica nobis formam per nos procedi debita cum instancia humiliter supplicarunt, nos igitur Ghiselbertus, decanus, commissarius et executor antedictus supplicacionem huiusmodi sicut premittitur ǁ nobis factam fore et esse iustam considerantes atque diligenter attendentes quod delegacio dignitati facta proprio nomine non expresso transit in successorem volentesque preterea vires memorati quondam domini Petri, ǁ decani predecessoris nostri, secundum decretum processus sui huiusmodi supplere ac ad ulteriorem earundem apostolicarum litterarum execucionem debite procedere ut tenemur et quia ex informacione per nos supra recepta atque ǁ consideracionem omnium et singulorum premissorum debite et plene informati reperimus et invenimus dotem pretacti altaris per prefatum quondam Johannem Back iuxta tenorem pretacti prothocolli ad sex modios siliginis ǁ hereditarie pactionis solvendos annuatim et hereditarie in festo Purificationis beate Marie Virginis ex omnibus bonis dicti quondam Johannis sub onere unius misse septimanalis fuisse et esse augmentatam et ǁ quam dotis huiusmodi assignacionem, idem Bertoldus, heres, successor et patronus antedictus debite agnovit et agnoscit prout supra narratum fuisse factam atque alias omnia et singula tam in litteris apostolicis quam prothocollo ǁ pretactis contenta, narrata et descripta fuisse et esse vera veritateque fulciri. Idcirco auctoritate apostolica nobis supra commissa et qua fungintur in hac parte ius patronatus et presentandi personam idoneam ad ǁ pretactum altare quociens illud ex quavis causa deinceps vacare contigerit quemadmodum memoratus quondam dominus Petrus, decanus, quondam Johanni Back et successoribus et heredibus suis prelibatis in decreto processus ǁ supramemorati sub augmentacione pretacta reservant ita ut nos Ghiselbertus, decanus, commissarius et executor sepedictus, antefato Bertoldo Back suisque heredibus et successoribus ex nunc prout ex tunc ǁ et ex tunc prout ex nunc sub eadem augmentacione dotis sicut premittitur de eadem tercia parte facta pari modo imperpetuum reservamus apostolica auctoritate supradicta non obstantibus omnibus illis que prefatus quondam ǁ bone memorie dominus Eugenius papa quartus in pretactis suis litteris apostolicis voluit non obstare. Que omnia et singula nomine hunc nostrum processum ac omnia et singula in eis contenta vobis omnibus et singulis ǁ supradictis ac quibusuis aliis nunc vel in futurum interesse habentibus intimamus, insinuamus et notificamus ac ad vestram et cuiuslibet vestrum noticiam deducimus et deduci volumus per presentes ne de premissis ǁ aut de eorum alio ius quisquis vestrum scrupulum aut ignorantiam aliquam pretendere seu de ipsis viribus quonlibet valeatis hesitare, in quorum omnium et singulorum premissorum fidem et testimonium presentes litteras ǁ sive presens publicum instrumentum, decretum, processus ac processum nostrum necnon reservarendum iuris patronatus huiusmodi ac alia supradicta in se continentes sive continens exinde fieri et per notarium publicum scribamque ǁ nostrum infrascriptum subscribi et publicari mandamus nostroque sigilli quo ad causas in decanatu nostro utimur iussimus et fecimus appensione communiri. Datum et actum in domo inhabitacionis ǁ domini Johannis Amelrici notarii infrascripti sita in vico Piperis antedicti opidi Buscodicensis sub anno a nativitate Domini millesimo quadringentesimo octuagesimo quarto indictione secunda mensis maii ǁ die vicesima quarta pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Sixti[2] divina providencia pape quarti anno terciodecimo presentibus ibidem honorabili ac discreto viris domino Gerardo ǁ de Beest, canonico pretacte ecclesie sancti Johannis, et Johanne filio quondam Ambrosii van der Stegen, opidano dicti opidi, testibus fidedignis ad premissa vocatis specialiter et rogatis tenor autem pretacti ǁ prothocolli unde supra mencionatur de verbo ad verbum sequitur talis. Anno quadragesimo secundo indictione quinta veneris vicesima secunda iunii hora primarum presentibus in sacristia de Buscoducis ǁ dominis Ghijsberto Back et Philippo [niet ingevuld], canonicis ibidem testibus decanus tanquam iudex instante Johanne Back et presentante bullam etc. habita inquisicione et productis tribus testibus ǁ et litteris proclamacionis et admissionis altare unde in bulla sit mencio, idem Johannes augmentando redditus altaris, qui valent duodecim modios siliginis assignavit sex modios siliginis solvendos Purificacione ǁ Marie ex singulis suis bonis cum una missa et prius habuit duas missas quibus sic factis iudex decrevit processus iuxta tenorem bulle etc. sint autem huiusmodi prothocollum in eius fine manu propria ǁ et signo minuto prelibati quondam domini Johannis Gruyter, notarii, subscriptum et signatum hoc modo: Johannes Gruyter notarius.
Et ego Johannes Amelrici de Buscoducis, clericus Leodiensis diocesis publicus imperiali auctoritate et venerabilis curie Leodiensis notarius iuratus prelibatique venerabiles viri magistri et domini Ghiselberti ǁ die Bye, decani, commissarii et executoris, et coram eo scriba quia pretactarum litterarum apostolicarum presentacionem et recepcionem inscrire et prothocolli pretactorum exhibicioni testium productioni ǁ examinacioni peticionem iuris patronatus reservacionem dotisque agnicioni et huiusmodi processus decreto et submancione omnibusque et singulis dum ut premittitur coram eodem magistro et domino ǁ Ghiselberto, decano, commissario et executore prelibato et per eum fierent et agerentur unacum prenominatis testibus presens interfui, eaque sic fieri vidi et audivi, idcirco presentes litteras ǁ sive presens publicum instrumentum premissa omnia et singula in se continentes seu continens manu mea propria scriptas sive scriptum de mandato eiusdem domini decani exinde confeci, publicavi ǁ et in hanc publicam formam redegi signoque et nomine meis solitis et consuetis unacum prelibati domini decani, commissarii et executoris sigilli oblongi quo in decanatu pretacto ǁ utitur appensione signavi et subscripsi in fidem et testimonium omnium et singulorum praemissorum requisitus pariter et rogatus.
[w.g.] Johannes Amelrici
de Buscoducis