Regionaal Archief Tilburg, toegangsnummer 3167, Charterverzameling Oosterhout, inv.nr. 33.
2 mei 1596
Octrooi van de Raad van Brabant voor de schout, schepenen en regeerders van de vrijheid Oosterhout, waarin zij het eerder verleende octrooi van 30 november 1594, waarin hen toestemming is gegeven om een vijfde penning te heffen op grond, de helft door de eigenaren en de helft door de gebruikers te betalen, en om 3000 gulden per jaar te zetten op zaailand, hooiland en weiland, verlengen voor een periode van twee jaar.
Die vanden rade van Brabant. allen officieren dienaren van justitie ofte henne stede ǁ houderen ende ondersaten onder jurisdictie vanden voorschreven raede resorterende dien dese soude mogen aengaen Salut. Wij hebben ontfangen de supplicatie van schouteth schepenen ende ǁ regeerders der vryheyt van Oisterhoudt inden lande van Breda inhoudende hoe dat hen supplianten op den lessten novembris inden jaere XVe ende vierentnegentich by onsen octroye ǁ gegunt ende geaccordeert is geweest, tot vervallinge vande maentelycke contributien die zy supplianten gehouden zyn op te bringen tot behoeve vande heeren staten generael der vereenichde ǁ provincien binnen ende onder den resorte vanden voorschreven ende op alle de gronden van erffven aldaer gelegen te mogen doen collecteren een jaerlycken vyffden penninck d’een helft ǁ daer aff tot laste vande eygenaers, so buyten als binnen de voorschreven vryheyd geseten, ende d’ander helft tot laste vande bruyckers, wesende noch daerenboven den voorschreven supplianten geoctroyeert ende ǁ geaccordeert dat sy op de zaylanden hoylanden ende weylanden binnen de voorschreven vryheyt sullen mogen setten ende vinden jaerlycx de somme van dry duysent gulden voor den tyt van een jaer ingaende ǁ den eersten january vyffentnegentich, ende eyndende den lesten decembris naervolgende. Ende dat overmits verscheyden redenen en consideratien op den voorschreven supplianten ons alsdoen ǁ voorgedragen ende inde brieven van octroye den voorschreven supplianten tot dien eynde verleent, begrepen. Inhoudende de selve dat de voorschreven supplianten gehouden souden wesen te maecken ǁ pertinente ende autenticque diftincte cohieren behoorlyck gehoorlijck geverifieert zo vanden voorschreven vyffden penning, als vande voorschreven somme bundertuels gewyse by hen te lichten, met [***] ǁ vantgene zy daerenboven by personele capitaele settinge zouden moeten vinden, mitsgaders oock behoorlycke reeckeninge ende bewys te doen vande penningen van t gene voorschreven ǁ is te procederen naerder blyckende byde voorschreven oopene brieven daer aff zynde vande date voorschreven. Waer nae by de voorschreven supplianten ons anderwerff te kennen ǁ gegeven ende verthoont wesene, de voorschreven redenen ende consideratien al noch te militeren als te vooren ende haeren noot ende lasten moverende de voorschreven maentelyck ǁ contributien geensins vermindert oft verlicht, maer veel eer verhooght ende swaerder wesen. Oock aennemmentlyck met vermeerderinge van dyverse maenden ǁ int jaer, boven veele ende verscheydene extraordinarisse voorvallende lasten ende beschadicheden die zy dagelyvkx genootsaect waeren te dragen hadden zy ons ǁ versocht ende gebeden continuatie van de voorschreven middelen haer gegundt ende verleent ten werden. Waer op by ons opten twelfsten decembris ǁ lestleden henlyden geordineert zynde, overte keeren de cohieren zoe vanden vyffden penninck als vande somme aenluyden bundertaels gewyse geconsenteert synde ǁ oock van t gene sy daerenboven by personele capitaele settinge moeten vinden naer uutwysen der voorschreven octroye gensamentlyck pertinenten staet van alle ǁ de lasten die zy daerinne voorden voorschreven jaere XVC vijffentnegentich hadden oft souden moeten vervallen. Ende oock te doen blycken vande reeckeninge by hen volgende ǁ den voorschreven octroye gedaen ofte hen te verclaren op zeeckeren corten tyt binnen den welcken zy souden willen aennemen de voorschreven reeckeninge te doen, waeren van wegen den voorschreven ǁ supplianten inden voorschreven raede gepresenteert ende overleght twee diftincte cohieren, inhoudende (zo zy supplianten verclaerden) wel over de zes oft seven hondert gulden ǁ ommeslagen op diversche erven, daer aff by hen lyden met en werden ontfangen ofte genoten, zo deur ongebruyck van dien als andersins, gelyck blycken zoude by de reeckeninge ǁ daer van te doen welcke reeckeninge sy supplianten verclaerden te vrede te wesen ons insgelycx te exhiberen des versocht zynde, ende den voor noemde ommeslach daer ǁ
van noch eene groote partie waere te innen boven de ongebruycte daer andere erven daer aff met en was comende voldaen zynde en hebben de voorschreven supplianten ons gebeǁden middelretyt (alzo de contributien der voorschreven heeren staten met en mochten cesseren ofte stille staen, ende zy supplianten gehouden waeren de selve precifelyc op te ǁ brengen) continuatie vande voorschreven octroye voor den tyt van twe jaeren vergundt ende behoorlycke brieven ende provisie daertoe dienende hen luyden verleent ende geexpedieert ǁ te worden Waeromme soo eeft dat wij de voorschreven zaeke voergemerckt ende geconsidereert hebben t’gene in dese staet te considereren, behoorlyck bevindene ǁ dat daer inne met eenige bequame ordre ende middel werde versien hebben overmits aen voorschreven ende [***] ons daertoe moverende den voorschreven supplianten ǁ gegunt geoctroyeert ende geaccordeert soo wy hen gunnen octroyeren en accorderen mits desen, dat zy tot verva[***] voorschreven maentelycke contributien binnen ende ǁ onder den resoorte ende jurisdictie vande voorschreven vryheyt, op alle de gronden van erven aldaer gelegen [***] hebben mogen opstellen ende doen collecteren een ǁ vyffden penninck opt jaer, den helfft daer aff [ten] laste vande eygenaers oft proprietarissen, so binnen als buyten [***] geseten ende woonachtich ende d’ander ǁ helft tot laste vande bruyckers ofte pachters, ende voorts achter volgende ende opten voet vande voor gaende [***] opt t’stuck vande collectatie ende opheve vanden ǁ vyffden penninck inden lande van Breda gemaect ende nyt gegeven, ofte alnoch te maecken ende nyt te g[***] daerenboven den voorschreven supplianten gegundt ende ǁ geaccordeert so wy hen insgelycx gunnen ende accorderen by desen, dat zy opde zayelanden, weylanden, ende [***]den resorte vande voorschreven vryheyt gelegen, sullen mogen setten ǁ vinden ende opheffen jaerlycx de somme van dry duysent gulden .e. twintich stuyvers t stuck, ende dat [***] gewese, elck landt naer zyne vruchten ende meer vandien, ǁ tot laste vanden genen binnen het district ende jurisdictie vande voorschreven vryheijt landen bezaeyende weyende zoyende ofte andersins gebruyckende, so wel binnen ǁ als binnen de selve vryheyt geseten ende woonachtich, sonder dat de voorschreven supplianten de voorschreven eygenaers ende haere goeden oft den voorschreven bruyckers ende pachters ǁ respective voorder oft andersins zullen mogen beswaeren, van t’gene sy inne voorschreven maentelycke ordinarise ofte extraordinarise contributien, boven t’gene voorschreven des ǁ te cort soude mogen comen, oft ter zaecke van eenige personele ende andere lasten inde voorschreven vryheyd voorvallende, de welcke sy sullen mogen vinden by personele ofte ǁ capitaele settingen ende quositatien, op den genen binnen de jurisdictie vande voorschreven vryheyt woonende ende haer daetelycke residente houdende, ende dit by provisie ǁ ende voorden tegenwoordigen jaere XVC en sessentnegentich, ende den toecomenden jaere sevenentnegentich, Waer staende dat de voorschreven supplianten gehouden sullen ǁ wesen naer te comen de poincten,waermede zy by de voorschreven voorgaende brieven van octroye vanden voorschreven [***] novembris anno XVC vierentnegentich zyn [***], ende ǁ voorts hen te reguleren ende te voldoen de voorschreven apostille vanden twelffsten decembris lestleden [***] so verclaerde selve by hen luyden alnoch met volda[***] ǁ ende dat binnen den tyt van twee maenden naer datum van desen, alles op pene van hondert carolus gulden, Ende sullen de voorschreven eygenaers [oft] possesseurs, ǁ pachters ende bruykers respective, ofte andere ingesetenen der voorschreven vryheyd in cas van swaricheyte debaten, oft oppositie hier in te gerysen, schuldich wesen hoerder deel ende ǁ contingent ende gerechticheyt soe inden voorschreven vyffden penninck, als vanden voorschreven op hene erve settingent vande voorschreven bundertaele, ende versouck quotisatien, by [provisie] ǁ op te brengen ende te namptiseren, ende t selve gedaen synde voor ons in oppositie ontfangen mogen worden. [***] swaricheden ende differente geldth, de selve gevindert, ǁ recht ende institie gedaen te worden so behooren zal Ontbieden daeromme een yegelyck van [***] ende aengaen sal mogen, dat [***] den voorschreven supplianten ǁ het effect deser tegenwoordiger octroye oorloove ende consent inder vuegen ende manieren boven verhaelt peyselyck ende [***] genieten [***]cken. Sonder hen ǁ daerinne te doen ofte laten geschieden eenigen hinder stoot, letsel ofte moeyenisse ter contratien in eniger manieren waren wij bevonden t selve te behooren. Gegeven inden voorschreven ǁ Raede in s’Graven hage, den tweeden dach inder maent van mey int jaer ons heeren duysent vyffhondert sessentnegentich Toirconden den zegel vanden voorschreven ǁ rade hieraen gehangen. ǁ
In dorso:
Octroy tot het heffen ǁ van penningen van de ǁ landerijen. ǁ 2e meij 1596 ǁ VII ǁ 1596 mei 2 ǁ Numero. 5 ǁ