Regionaal Archief Tilburg, toegangsnummer 2324, Charterverzameling Drimmelen (en Made, Hooge en Lage Zwaluwe en Terheijden), inv.nr. 52.
30 december 1591
Octrooi verleend door de Raad en het Leenhof van Brabant aan de burgemeesters en regeerders van Terheijden om een jaarlijkse vijfde penning te heffen voor zowel eigenaren als pachters, die in de plaats komt van de maandelijkse contributie die zijn nu moeten betalen.
Die vanden raede ende leenhove van Brabant allen officieren dienaeren van justitie oft heure stedehouderen ende ondersaeten onder de ǁ jurisdictie vanden voorschreven raede resorterende die dese soude moegen aengaen salut, Wij hebben ontfangen de supplicatie ons gepresenteert van wegen den ǁ burgemeesters ende regeerders uuijten naeme vanden ingesetenen des dorps Terheyden inden lande van Breda, inhoudende hoe dat mijnen heeren de staten ǁ generael der geunieerde provincien oft den raede van state der selver uuijtgegeven hebben seckeren swaeren taux van contributien, van bijden supplianten ǁ maentelijck tot onderhoudt vande oorloge opgebracht te wordene den welcken hen seer lastich valt te furneren, soe overmits den desolaeten staet des ǁ voorschreven dorps het welck deur de lanckduerige oorloge ende voorgaende uuijteringen, ende naementelijck het swaer bederff onlancx daer over gecoemen tot groote ǁ armoede is geraeckt, als oock dat zedert het overgaen der stadt van Antwerpen bijden eijgenaers ende ingelanden buijten den voorschreven dorpe geseten veele ǁ uutvluchten zijn gesocht geweest, omme hen int stuck vanden maentelijcke contributien, voor het meestendeel gesuccedeert zijnde in plaetse vande hondersten ǁ ende vijffden penningen te voorens inden lande van Brabant tot vervallinge vanden gemeene lasten vanden oorlooge gebruijckt ende geplogen, achtervolgende ǁ [***] ǁ den [*** ] hondertsen ende vijffden penningen te reguleren, Ende hebbende den voorschreven supplianten [***] ǁ contributien op te brengen ende doen collecteren, bevinden zij daegelijcx dat daer inne verscheijde swaricheden ende oppositien voorvallen [***] ǁ daer uut rijsen ende alreede geresen zijn, hoe wel den ingesetenen vande voorschreven lande van Breda bij acte ende confirmatie van mijnen heeren vande voorschreven raede ǁ van state, respectivelijck vande date den vijffthiensten januarij ende tweentwintichsten martij vande jaere XVC ende sessentachtentich geconsenteert is geweest ǁ de voorschreven contributien aengaende, hen opden voorschreven ouden voet vande vijffden penninck te reguleren, welcke swaricheden ende oppositien noch meergescapen ǁ zijn te gerijsen, soe verre hier inne nijet behoorlijck versien en werde, Ende alsoe sij supplianten tot het op brengen van haere voorschreven maentelijcken ǁ contributien preiselijck worden geport ende gedrongen, bevinden zij hen nijet moegelijck te wesen het selve te connen doen ende te wege brengen, ten waere hen ǁ geconsenteert werde, opden voorschreven ouden ende gewoonlijcken voet de voorschreven contributien te moegen ommeslaen ende collecteren, Omme tselve consent ende ǁ behoorlijcke provisie hier toedienende ons gebeden hebbende, Waeromme soe eest dat wij de voorschreven saecke overgemerckt, ende geconsidereert hebbende ǁ tgene in desen staet te considereren, behoorlijck bevindende dat daer inne met eenige bequaeme ordre ende middel werde versien, hebben overmits den ǁ voorschreven ende andere redenen ons daer toe moverende, den voorschreven supplianten gegundt, geoctroijeert, ende geaccordeert, soe wij hen gunnen, octroijeren, ǁ ende accorderen mits desen, Dat zij tot vervallinge vande contributien die zij gehouden sijn den voorschreven heeren staten maentelijck op te brengen, binnen ǁ ende onder den resorte vande voorschreven dorpe zullen moegen opstellen ende doen collecteren eenen vijffden penninck opt jaer, dien heeft daer aff tot laste vanden ǁ eijgenaers oft proprietarisen soe binnen als buijten den voorschreven dorpe geseten ende woonachtich, ende dander heeft tot last vanden bruijckers oft pachters, ǁ Ende vorts achtervolgende ende opden voet vande voorgaende leste instructie opt stuck vanden collectatie ende opheve vande vijffden penninck inden lande van ǁ Brabant gemaeckt ende uuijtgegeven, oft alnoch te maecken ende uut te geven, sonder dat de voorschreven supplianten den voorschreven eijgenaers oft henne goeden voorder ǁ oft anderssints sullen moegen beswaeren van tgene zij inde voorschreven maentelijcke contributien, boven den opheve vanden voorschreven vijffden penninck, te cort souden ǁ moegen coemen, oft ter saecke van eenige personele oft andere lasten inden voorschreven dorpe voorvallende, Welverstaende dat de voorschreven supplianten ǁ gehouden sullen wesen binnen twee maenden naer datum deser te maecken nijeuw amtenlijck cohier vanden voorschreven vijffden penninck behoorlijck geverifieert bijden ǁ geenen des verheijscht wesende, ende tselve den voorschreven raede over te leveren, Ende sullen de voorschreven eijgenaers ende bruijckers oft pachters respectivelijck ǁ in cas van swaricheijt, debat, oft oppositie hier inne te gerijsen schuldich wesen haer deel ende contingent inden voorschreven vijffden penninck als boven bij ǁ provisie op te brengen ende te namptiseren, Ende tselve gedaen zijnde voor ons in oppositie ontfangen moegen worden, Omme op de voorschreven swarichheden ende ǁ differenten gelet, de selve gevuijdert ende recht ende justitie gedaen te wordene soe behooren sal, Ende dit alles bij provisie, ende tot dat anders ǁ daer inne sal sijn geordonneert, Ontbieden daeromme eenen ijegelijcken van u soe hen toebehooren ende aengaen sal moegen dat ghij den voorschreven supplianten het ǁ effect deser tegenwoordiger octroije, oorlove ende consent inder vuegen ende manieren boven verhaelt peijselijck ende vredelijck doet ende laet genieten ǁ ende gebruijcken, sonder hen daer inne te doen oft te laeten geschieden eenigen hinder, stoot, letsel oft moijenisse ten contrarien in eeniger manieren, ǁ want wij bevonden hebben tselve alsoe te behoorene, Ende des toirconden hebben wij den segel vanden voorschreven raede hier aen gehangen, Gegeven in ǁ 's-Gravenhage den naestlesten dach der maendt van decembri int jaer ons Heeren duijsent vijffhondert ende eenentnegentich. ǁ
Op de pliek:
Bij dien vanden voorschreven raede ǁ B. Berlicom Secretaris ǁ